Όταν προσπαθείτε να λύσετε ένα πρόβλημα, η απλούστερη απάντηση είναι συνήθως και η σωστή!
Το Ξυράφι του Occam είναι μια αρχή που αποδίδεται στον Άγγλο Φραγκισκανό μοναχό Γουίλιαμ του Όκαμ (William of Ockham) που έζησε τον 14ο αιώνα και ασχολήθηκε με τη μαθηματική λογική. Η αρχή ορίζει ότι η εξήγηση οποιουδήποτε φαινομένου πρέπει να βασίζεται σε όσο το δυνατό λιγότερες υποθέσεις, αποκλείοντας εκείνες που δεν επηρεάζουν τις ορατές προβλέψεις της θεωρίας για την εξήγηση αυτού του φαινομένου.
Η αρχή του Ξυραφιού του Occam αποκαλείται και ως lex parsimoniae ("νόμος της οικονομίας" ή "νόμος της απλότητας") και εκφράζεται στα Λατινικά ως "Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem", το οποίο κατά προσέγγιση μεταφράζεται ως "οι οντότητες δεν πρέπει να πολλαπλασιάζονται περισσότερο από όσο είναι αναγκαίο".
Αυτό συχνά παραφράζεται ως "Εφόσον όλοι οι άλλοι παράγοντες είναι ίδιοι, η απλούστερη λύση είναι και η καλύτερη". Με άλλα λόγια, όταν δύο ή περισσότερες ανταγωνιστικές θεωρίες είναι όμοιες ως προς όλες τις άλλες απόψεις, η αρχή συνιστά την επιλογή της θεωρίας που εισάγει τις λιγότερες υποθέσεις και προϋποθέτει τις λιγότερες οντότητες. Αυτό είναι και το πλαίσιο στο οποίο γίνεται συνήθως αντιληπτό το Ξυράφι του Occam.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ακόλουθη σπαζοκεφαλιά: Πώς μπόρεσε μια γυναίκα που ζει στο Λονδίνο να φθάσει με το αυτοκίνητό της στο Παρίσι μέσα σε μόλις μισή ώρα;
Θα μπορούσαμε να καταφύγουμε σε υποθέσεις για τηλεμεταφορά ή άλλες περισσότερο ή λιγότερο εξωφρενικές λύσεις. Το απλούστερο, ωστόσο, και επομένως η καλύτερη εξήγηση, θα ήταν να υποθέσουμε ότι η γυναίκα βρισκόταν σε διακοπές στη Γαλλία και έμενε λίγο έξω από το Παρίσι, άρα ήταν εύκολο φθάσει εκεί με το αυτοκίνητό της σε μισή ώρα!
Με την ίδια λογική, αν ακούσουμε ποδοβολητό από καλπασμό, μάλλον θα πρέπει να υποθέσουμε ότι πρόκειται για άλογα και όχι για ζέβρες - ή για μονόκερους!
Το Ξυράφι του Occam δεν είναι υποκατάστατο της έμπνευσης, της λογικής ή της επιστημονικής μεθόδου (μάλιστα, η Θεωρία της Σχετικότητας του Einstein δείχνει να αντιβαίνει στην αρχή) . Ωστόσο, μπορεί να μας βοηθήσει - και να μας εξοικονομήσει χρόνο - σε αρκετές περιπτώσεις. Πώς μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμ αυτή την αρχή στη ζωή μας, στη δουλειά μας ή στην επιχείρησή μας; Να κάποια παραδείγματα:
Ας πάρουμε την επίλυση προβλημάτων: Εξετάστε όλα τα ενδεχόμενα πρωταρχικά αίτια του προβλήματος. Επιλέξτε το απλούστερο - το οποίο μάλλον θα είναι και αυτό που πλησιάζει περισσότερο στη σωστή απάντηση. Αναλογιστείτε τις πιθανές διορθωτικές ενέργειες. Επιλέξτε την απλούστερη - η οποία θα είναι και αυτή που πιθανότατα μπορεί να υλοποιηθεί ευκολότερα και να επιλύσει το πρόβλημα.
Αν χρειάζεστε περισσότερους πελάτες, εξετάστε πώς εξασφαλίσατε τους υπάρχοντες πελάτες σας. Από όσα κάνατε στο παρελθόν για να προσελκύσετε πελάτες, ποιο ήταν αυτό που είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία; Αν οι συνθήκες δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά, κάντε το περισσότερο! Φαίνεται γελοιωδώς απλό αλλά πολλοί άνθρωποι δεν σκέφτονται ποτέ - ίσως και δεν γνωρίζουν - από πού ήρθαν οι πελάτες τους και έτσι παραβλέπουν την ιδέα να επιστρέψουν στην ίδια πηγή για να αντλήσουν περισσότερους.
Τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής της αρχής του Ξυραφιού του Occam φαίνονται να είναι προφανή και να συνιστούν κοινή λογική. Ωστόσο, παραμένει το γεγονός ότι πολλοί επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων παραβλέπουν τόσο απλά και βασικά πράγματα υπό την επήρεια της σύγχρονης μόδας και των τάσεων της εποχής.